Ammattiajaminen ja organisaation turvallisuusilmasto

According to the literature and statistical figures, professional drivers constitute a high-risk group in traffic and should be investigated in connection with the factors related to safe driving. However, safety-related behaviours and outcomes among professional drivers have attracted very little attention from safety researchers. In addition, comparing different professional and non-professional driver groups in terms of critical on-the-road characteristics and outcomes has been indicated in the literature as being necessary for a more comprehensive understanding of driver groups and the nature of driving itself. The aim of the present study was to investigate professional driving from a safety climate stand point in relation to predominant driving-related factors and by considering the differences between driver groups. Hence, four Sub-studies were conducted according to a framework emphasizing the relationships between safety climate, driver groups, driver stress, human factors (i.e., driver behaviour and performance) and accidents. Demographic information, as well as data for driver behaviour, performance, and driver stress was collected by questionnaire. The data was analysed using factor analysis, analysis of covariance as well as hierarchical and logistic regression analysis. The results revealed multi-dimensional factor structures for the safety climate measures. Considering the relationships between variables, differences were evidenced regarding on-the-road stress reactions, risky driver behaviours and penalties, between the various professional and non-professional driver groups. Driver stress was found to be related to accidents. The results also indicated that the safety climate has positive relationships with both driver behaviour and performance, and as well as involvement in accidents. The present study has a number of critical implications resulting from the fact that the way in which the effects of safety climate on professional driving were investigated, as well as the differences between professional and non-professional driver groups, was unique. Additionally, for the first time, a safety climate scale was developed specifically for professional drivers. According to the results of the study and to previous literature, a tentative model was proposed representing a possible route for the relationships between safety climate, human factors, driver stress, driver groups and accidents, by emphasizing the effects of safety climate.Aikaisempien tutkimusten ja onnettomuustilastojen mukaan ammattikuljettajat muodostavat riskiryhmän liikenteessä. Ammattikuljettajien turvallisuuskäyttäytyminen ja sen seuraukset ovat kuitenkin herättäneet vain vähän huomiota turvallisuustutkijoiden keskuudessa. Täten on olennaista selvittää, miten ammattiajaminen poikkeaa ei-ammattimaisesta ajamisesta liikenneturvallisuuden kannalta sekä pyrkiä kuvaamaan autolla ajamista perustasolla. Tämän tutkimuksen tavoitteena oli tutkia ammattiajamista turvallisuusilmaston näkökulmasta, sekä verrata ammatti- ja ei-ammattimaista ajamista. Tutkimus koostui neljästä osatutkimuksesta, joissa tutkittiin organisaation turvallisuusilmaston, ammattikuljettajien ja ei-ammattikuljettajien välisten erojen, ajostressin, inhimillisten riskitekijöiden, sekä liikenneonnettomuuksien välistä yhteyttä. Tutkimusaineisto kerättiin kyselylomakkeella, jossa kysyttiin mm. ajokäyttäytymiseen, ajotaitoihin ja ajostressiin liittyviä tekijöitä. Aineiston tilastoanalyyseissä käytettiin mm. faktorianalyysiä, kovarianssianalyysiä sekä hierarkkista ja logistista regressioanalyysiä. Turvallisuusilmastomittareita koskevat analyysit osoittivat, että turvallisuusilmastomittarin rakenne on monidimensionaalinen. Lisäksi analyyseissa havaittiin eroja ammattikuljettajien ja ei-ammattikuljettajien välillä useilla ajamisen osa-alueilla, kuten stressireaktioissa, vaarallisessa ajokäyttäytymisessä sekä saaduissa rangaistuksissa. Ajostressin havaittiin olevan yhteydessä onnettomuuksiin. Tulokset osoittivat myös, että myönteinen turvallisuusilmasto on yhteydessä ajokäyttäytymiseen ja -suoritukseen sekä onnettomuuksiin. Tämän tutkimuksen tulokset ovat merkittäviä erityisesti sen kannalta, miten turvallisuusilmastoa ja turvallisuusilmaston vaikutusta ammattikuljettajien ajamiseen voidaan mitata ja miten ammattikuljettajat eroavat ei-ammattikuljettajista. Aikaisempien tutkimusten ja tämän tutkimuksen tulosten perusteella muodostettiin alustava teoreettinen malli, jossa esitettiin miten turvallisuusilmasto, inhimilliset tekijät ja ajostressi ovat yhteydessä onnettomuuksiin eri kuljettajaryhmissä

Investigating sex, masculinity and femininity in relation to impulsive driving and driving anger expression

Human factors constitute a class of prominent road safety related factors. In the present study, human factors of driving were studied by investigating sex differences and gender roles in relation to impulsive driving and driving anger expression. A total of 425 drivers between the ages of 18 and 56 (M = 25.46, SD = 7.58) participated to the study and completed a series of questionnaires including a demographic information form, the Bem Sex Roles Inventory, the Impulsive Driver Behaviour Scale and the Driving Anger Expression Inventory. According to the ANCOVA results, male drivers showed higher functional impulsivity, lack of premeditation and use of the vehicle to express anger than female drivers. Additionally, hierarchical regression analyses showed that masculinity was positively associated with functional impulsivity, urgency and the dimensions of aggressive anger expression. However, femininity was positively associated with functional impulsivity and adaptive/constructive anger expression, but negatively associated with the di mensions of dysfunctional impulsivity and aggressive anger expression. Overall, the results showed the significant solo effects of masculinity and femininity on impulsive driver behaviours and driving anger expression, over and above the effects of sex, and the interaction between sex and gender roles. In the present study, previously reported findings indicating the relationships between sex and gender roles and driving anger expression were supported and extended by providing the literature with the contribution of answering the question how sex and gender roles are related to impulsive driver behaviours. The findings of the two related concepts of impulsive driving and driving anger expression were discussed in light of the current literature. Contribu tions, implications and future research directions concerning road safety practices were presented

Sürücülerin Risk Algısı Aşina Olunan ve Olunmayan Yollarda Araç Kullanırken Nasıl Değişir: Kadın ve Erkek Sürücülerin Karşılaştırması

Yol güvenliği, insan, araç ve çevre ile ilgili faktörler arasındaki etkileşimin bir sonucudur. Bu çalışmada, yol güvenliğinde çevre ile ilgili bir faktör olarak yol aşinalığı araştırılmıştır. Bu çalışmanın temel amacı, sürücülerin aşina oldukları ve olmadıkları yollardaki öznel risk algılarının incelenmesidir. Çalışmaya 279 erkek ve 201 kadın olmak üzere toplam 480 sürücü katılmıştır. Katılımcılar demografik bilgi formunu ve Risk Algısı Envanteri’ni doldurmuştur. Sonuçlar, sürücülerin aşina olmadıkları yollarda araç kullanmayı aşina oldukları yollara göre daha riskli algıladıklarını göstermiştir. Ayrıca, kadın sürücüler hem aşina oldukları hem de aşina olmadıkları yollarda erkek sürücülere göre daha yüksek risk algısı raporlamışlardır. Sonuç olarak, yola aşinalık, sürücülerin risk değerlendirmesinde önemli bir faktör olarak değerlendirilmiştir. Sonuçlar, ilgili literatür ışığında karayolu güvenliği üzerindeki etkileri ile tartışılmıştır

Representations of Driver Behaviors on the Interpersonal Circumplex Model

Bu çalışmanın amacı, sürücü davranışlarının kişiler arası döngüsel model (KDM) üzerindeki konumlarını kişiler arası problemler temelinde saptamaktır. Sürücü davranışlarının pek çok farklı faktörle ilişkisini araştıran birçok çalışma olmasına rağmen, bu davranışlar doğrudan kişiler arası problemlerle ilişkilendirilerek incelenmemiştir. Çalışmaya toplam 355 sürücü (109 kadın, 246 erkek) katılmıştır ve katılımcılardan Sürücü Davranışları Ölçeği, Pozitif Sürücü Davranışları Ölçeği ve Kişiler Arası Problemler Envanterini doldurmaları istenmiştir. Çalışma değişkenleri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla sürücü davranışlarının KDM üzerindeki konumları incelenmiştir. KDM’de sürücü davranışlarının konumlarını saptamak için ipsatize veri yöntemi kullanılmıştır. Sonuçlar, sürücü davranışları ve kişiler arası problemler arasındaki ilişkilerin KDM üzerindeki konumlandırılmasının bu iki değişkenin alt ölçeklerinin özelliklerine uygun bir şekilde gözlemlendiğini göstermektedir. Kişiler arası problemlerin ve sapkın/pozitif sürücü davranışları arasındaki ilişkinin açıklanması, trafik bağlamında kişilik ve kişiler arası ilişkileri araştıran literatüre katkı sağlamaktadır.The aim of the current study was to investigate the relationship between driver behaviors and interpersonal behaviors and detecting the positions of driver behaviors on interpersonal circumplex (IPC). Although there were many studies that explore the associations of driver behaviors with many different individual factors, driver behaviors are not studied directly with interpersonal problems. A total of 355 drivers (109 females, 246 males) participated in this study and they were given The Driver Behavior Questionnaire with the Positive Driver Behaviors Scale and Inventory of Interpersonal Problems for measuring the variables of the study. Ipsatized data method was used for detecting the positions of drivers in the IPC. Results showed that, the characteristics of the relationship between driver behaviors and interpersonal problems are in accordance with the representations of the driver behaviors on the IPC. Evidencing the interpersonal problems and aberrant / positive driver behaviors relationship was a theoretical contribution to the literature investigating personality and interpersonal relationships at traffic context

Trafik güvenliği bağlamında dürtüsel sürücülüğün sürücü öfke ifadesi ile ilişkisi

Güvenlik, askerî güvenlik, ekonomik güvenlik gibi farklı boyutlarda ve bireysel, toplumsal seviye gibi farklı seviyelerde incelenebilen bir kavramdır. Trafik bağlamında güvenlik de farklı boyut ve seviyelerde kendini gösteren, günümüzde önemi azımsanan bir konu ve toplum sağlığı ve güvenliği problemidir. Bu durum, trafik ortamlarında suç sayılan veya suç oluşturma potansiyeline sahip davranış ve özelliklerin incelenmesinin önemini göstermektedir. Bu çalışmanın amacı, bu özellikler arasında yer alan dürtüsel sürücülük ve sürücü öfke ifadesi değişkenleri arasındaki ilişkinin trafik ortamına özgü ölçümler kullanılarak araştırılmasıdır. Çalışmaya, 18-25 yaş aralığında 237 ehliyet sahibi üniversite öğrencisi katılmıştır. Katılımcılardan demografik bilgi formu, Dürtüsel Sürücü Davranışları Ölçeği ve Sürücü Öfke İfadesi Ölçeği’nden oluşan anketi yanıtlamaları istenmiştir. Dürtüsel sürücülük ve sürücü öfke ifadesi arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla cinsiyet ve hayat boyu gidilen yol miktarı değişkenlerinin istatistiksel etkileri kontrol edilerek hiyerarşik regresyon analizleri yapılmıştır. Sonuçlar, genç sürücülerde dürtüsel sürücülük alt boyutlarının sürücü öfke ifadesiyle ilişkili olduğunu göstermektedir. Özellikle sürücü sıkışıklığı, sürücü öfkesinin saldırgan ifade boyutlarıyla pozitif ilişki gösterirken, uyum sağlayıcı/yapıcı ifadesi ile negatif ilişki göstermiştir. Bu çalışma kapsamında literatürde ilk defa sürücü dürtüselliğinin sürücü öfke ifadesi ile ilişkisi, trafik ortamına özgü ölçümlerin kullanımı ile incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar trafik güvenliği ile ilişkilendirilerek tartışılmıştır

Profesyonel ve profesyonel olmayan sürücülerin davranışları ve becerileri hakkındaki algıları

According to Social Identity Theory people tend to be positive for members of group to which they feel as belonging and to be negative for members of group to which they do not feel as belonging. Such perception bias is thought to be exist among different group of drivers in traffic, as well. In this context, this study aims to investigate professional (like taxi drivers) and unprofessional (private car users) drivers’ driver skills, safety concerns and risk-taking behaviors and together with researching perception of each group of drivers toward the other. 40 unprofessional and 39 professional drivers participated in the study. After each participant assessed himself/herself through Driver Skill Inventory (DSI) and risk-taking behavior scale, s/he also evaluated members of the other group of drivers through these scales. One-way analysis of variance (ANOVA) revealed significant differences between the two groups. Specifically, it was found that professional drivers state their driver skills and safety concerns higher and their risktaking behaviors lower than unprofessional drivers in traffic. Moreover, each group’s self-assessment scores with regard to driving skills, safety concerns and risk-taking behaviors are generally in line with the other group’s perception of that group on these variables.Sosyal Kimlik Kuramına göre insanlar, aidiyet hissettiği grubun üyelerini daha olumlu, aidiyet hissetmediği grubun üyelerini ise daha olumsuz değerlendirme eğilimindedir. Bu bağlamda trafiğe karışan farklı sürücü gruplarının da buna benzer bir tutum sergileyebileceği düşünülmüştür. Dolayısıyla profesyonel (taksi şoförlerinin) ve profesyonel olmayan sürücülerin; sürücü becerileri, güvenlik endişeleri ve risk alma davranışlarının incelenmesi ve her iki grubun bu özellikler açısından birbirine yönelik algısının araştırılması bu çalışmanın temel amacıdır. Çalışmaya 39 tane profesyonel ve 40 tane profesyonel olmayan sürücü katılmıştır. Her katılımcı kendisini Sürücü Becerileri Ölçeği (SBÖ) ve risk alma davranışları ölçeği üzerinden değerlendirip karşı grubun üyelerini de aynı ölçekler üzerinden değerlendirmiştir. Tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ile iki grup arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Spesifik olarak, profesyonel sürücülerin trafikte profesyonel olmayan sürücülere göre sürücü becerilerini ve güvenlik kaygılarını daha yüksek ve risk alma davranışlarını daha düşük olarak beyan ettikleri bulunmuştur. Ayrıca, her grubun öz değerlendirme puanları ile diğer grubun üyelerine yönelik algısı genellikle paralellik göstermiştir

Genç Sürücülerde Öfke Deneyimleri: Bir Nitel Analiz Çalışması

İnsan faktörünü de içerisinde barındıran trafik sistemi, sürücülerin gerek yaşadıkları tehlikeleri olaylarla gerekse diğer yol kullanıcılarıyla olan etkileşimleriyle öfke duygusunu deneyimleyebildikleri açık bir sistemdir. Özellikle genç sürücü grubunda daha yaygın gözlemlenebilen bu öfke durumu, risk algısından sapkın sürücülüğe kadar birçok değişken üzerinde belirleyici rol oynamaktadır. Bu araştırmanın temel hedefi, genç sürücü grubunun trafikte yaşadığı olaylar sonucunda hissettiği öfkeyi derinlemesine incelemektir. Bunun için katılımcılara şiddetli bir şekilde öfkelendikleri bir trafik olayını anımsamaları istenmiş, bu anıya yönelik çeşitli sorular yöneltilmiştir. Bu çalışma, nitel bir çalışma olup, 7 erkek ve 7 kadın katılımcıdan oluşan, toplamda 14 kişiyle yapılan mülakatlar sonucu elde edilen metinlerin analiziyle oluşturulmuştur. Çalışmada Tematik Analiz yöntemi tercih edilmiş ve analizin sonucunda toplamda dört üst tema ile on beş alt tema ortaya çıkmıştır. Bunlar: “Olayın Nedeni” üst temasına bağlı “Niyetli Davranışlar”, “Bireysel Özellikler”, “Etkileşimli ve Değişken Trafik Sistemi”, “Dikkatsizlik” ve “Kadın Sürücü”; “Hissedilen Duygular” üst temasına bağlı “Öfke”, “Sinir Bozukluğu”, “Korku”, “Başkalarına Karşı Sorumluluk” ve “Uzun Süreli Duygusal Etkiler”; “Öfkenin Esas Kaynağı” üst teması ve son olarak “Olay Sonrası Tepkiler” üst temasına bağlı “Alttan Alma”, “Misilleme”, “Jest ve Mimiklerle Gösterilen Tepkiler”, “Araç Aracılığıyla İletişim Kurma” ve “Başa Çıkma” alt temalarıdır. Temaların birbiri ile ilişkisini incelemek adına MAXQDA yazılımının Kod Birlikte Oluşma Modeli kullanılmış olup, ortaya çıkan ilişkiler sosyal psikoloji alanyazınında mevcut kuramlar ve olgular ışığında ele alınmıştır

Araç Kullanırken Müzik Dinlemek, Sürücü Dürtüselliği, Trafik Ortamının Risk Seviyesi ile Sürücü Davranışları ve Risk Algısı Arasındaki İlişki

Müzik dinlemek, çoğu yol kullanıcısının sergilediği davranışlardan biridir. Ayrıca, dürtüsellik gibi insan faktörü ile ilgili değişkenler ve trafik ortamını etkileyen fiziksel faktörler sürücülerin riskli sürücü davranışlarını etkilemektedir. Bu çalışma kapsamında, araç kullanırken müzik dinlemek, sürücü dürtüselliği ve trafik ortamının risk seviyesi ile sürücülerin risk algısı ve davranışları arasındaki ilişki araştırılmaktadır. Bu doğrultuda, 50 sürücüden (37 erkek, 13 kadın) veri toplanmıştır. Katılımcılar, çalışma öncesinde, sürüş sırasında müzik dinleyecekleri deney grubu ve kontrol grubu olmak üzere iki gruba rasgele atanmıştır. Katılımcılar iki farklı (düşük ve yüksek riskli) simülasyon senaryosu, demografik bilgi formu, sürüş senaryolarına ilişkin risk algısı sorusu ve Dürtüsel Sürücü Ölçeği’nden oluşan bataryayı tamamlamıştır. Müzik dinlemenin sürüş simülatöründeki sürücü davranışları için bir etkisi olmazken, işlevsiz dürtüselliğin, farklı risk seviyesine sahip iki trafik ortamında da sürücü davranışı ile anlamlı bir ilişkiye sahip olduğu bulunmuştur. Yüksek işlevsiz dürtüselliğe sahip bireyler, yüksek ve düşük riskli senaryolarda daha hızlı araç kullanmış ve yüksek riskli senaryoda hızlarını daha fazla değiştirmiş, şeridin daha solunda araç kullanmış ve bulunduğu şeridi daha fazla değiştirmiştir. Bulgular, işlevsiz dürtüselliğin farklı trafik ortamlarında sürücü davranışlarını etkileyen faktörlerden biri olduğunu ve yol güvenliği açısından daha fazla araştırma yapılması gerekliliğini sunmaktadır.Listening to music is one of the behaviors that most road users exhibit. Moreover, factors like impulsivity as variables affecting human factors and physical factors affecting traffic environment influence risky behaviors of driver. Within the scope of the present study, the effects of listening to music while driving, driver impulsivity and the risk level of traffic environment on risk perception and driver behaviors were investigated. Data were collected from 50 drivers (37 males, 13 females). Participants were randomly assigned to two groups before the study, one with experimental condition and one with control condition. Participants completed a battery consisting of two different (low and high risk) simulation scenarios, the demographic information form, the risk perception question, and the Impulsive Driver Scale. Unlike music, dysfunctional impulsivity had a significant relationship with driver behaviors in two traffic environments with different risk levels. Individuals with high dysfunctional impulsivity showed higher speed in high-risk and low-risk scenarios and showed higher speed variance, used the vehicle to the left of the lane, and showed more lane deviation in high-risk scenarios. Findings showed that dysfunctional impulsivity is one of the factors affecting driver behaviors in different traffic environments and needed to be investigated more with respect to road safety

The effect of preservice teachers' information and communication technologies competencies on academic self-efficacy and academic achievement

The purpose of this study was to measure the ICT competency levels and academic self-efficacy perception levels of preservice teachers and to determine if those levels were a significant predictor of their academic self-efficacy. For this purpose, the data were obtained from 411 volunteer students studying in the second, third, and fourth grades of the Teacher Training Undergraduate Programs at Erzincan Binali Yıldırım University Education Faculty. In total, 133 male and 278 female students participated in the study. As data collection tools, the Personal Information Form, the Information and Communication Technology Competencies Scale for Pre-service Teachers (ICTC-PT) developed by Tondeur et al. (2017) and adapted to Turkish language and culture by Alkan and Sarıkaya (2018) as well as the Academic Self-Efficacy Scale (ASES) developed by Kandemir (2010) were used. The Personal Information Form included information regarding department, grade, gender, and GPA. The reliability analyses of the scales were carried out, as well as multiple and stepwise regression analyses and descriptive statistics to address the research questions. As a result, it was determined that pre-service teachers' perception of ICT self-efficacy was at a high level. A moderate level of perception was observed in the sub-dimensions of ASE-CAP, ASE-AE, and ASE-APL among the participants. ICT-ID was found to be a significant predictor of ASE-CAP, but not of CSP-ICT. Although CSP-ICT was more closely related to general competencies, ICT-ID appeared to be more closely related to the skills required by the teaching profession. Based on the results of the study, the ASE-CAP, ASE-APL, and ICT sub-dimension scores were not significant predictors of GPA, whereas the ASE-AE score was a significant and positive predictor of GPA. It could be concluded from these findings that experiences and activities aimed at improving students' self-efficacy perceptions contributed positively to academic achievement in teacher training programs

Yol Verme Davranışı: Sürücülerin Yol Verme Davranışını Anlamak Üzerine Karma Yöntemli Bir Çalışma

Sürücülerin yayalara yol verme davranışını incelemek üzere saha gözlemleri ve yarı-yapılandırılmış mülakatlar yapılmıştır. 1140 araç-yaya gözlemi sonucunda yapılan Cramer’in V katsayısı ve lojistik regresyon analizleri, sürücü cinsiyeti ve yaya yaşı ile yol verme davranışı arasında anlamlı bir ilişki olduğunu göstermiştir. Yaş ve cinsiyetin yanı sıra, sürücü-yaya ilişkisinin doğasını anlamak adına yol özelliklerinin bu ilişkiye etkisi de incelenmiştir. Mülakatlar ise tematik analiz yöntemi ile incelenmiş ve katılımcıların yol verme davranışı ile ilgili düşünceleri 4 tema altında toplanmıştır. Bunlar; "Karşılaşma yerleri", "Kurallara olan güven", "Yol verme davranışını etkileyen faktörler" ve "Geleceğe yönelik çözümler" olarak belirlenmiştir. Hem saha gözlemleri hem de mülakatlar sürücü-yaya ilişkisinin trafik güvenliği ile ilgili önemli bir faktör olduğunu göstermiştir